Ryszard Markwart, znany również jako Marquart, urodził się w 1868 roku w Ostródzie, a jego życie zakończyło się tragicznie w 1906 roku w Świnoujściu. Był to wybitny ksiądz i kapelan wojskowy, pełniący służbę w Magdeburgu oraz Berlinie.
W latach 1899–1906 sprawował funkcję proboszcza w parafii farnej w Bydgoszczy, gdzie zdobył uznanie jako polski działacz narodowy, angażując się w różnorodne inicjatywy na rzecz swojej społeczności.
Życiorys
Ryszard Markwart przyszedł na świat 9 września 1868 r. w Ostródzie, w rodzinie o mieszanym polsko-niemieckim tle. Jego ojciec był Niemcem, lekarzem weterynarii, a matka, Norberta, Polką i katoliczką. To matka miała kluczowy wpływ na jego życie, kształtując jego przywiązanie do polskiej tożsamości oraz religii katolickiej.
Markwart po ukończeniu gimnazjum kontynuował naukę na uniwersytetach w Gryfii, Würzburgu i Monasterze. Przygotował się do przyszłej posługi kapłańskiej w seminariach duchownych w Poznaniu i Gnieźnie, a następnie przyjął święcenia kapłańskie w Gnieźnie.
W swej karierze duchownej Markwart rozpoczął jako mansjonarz w Środzie Wlkp. w latach 1892-1894, a później pełnił funkcję wikariusza przy katedrze gnieźnieńskiej. W okresie 1894-1899 był duszpasterzem w wojsku niemieckim, gdzie pełnił rolę proboszcza kościoła garnizonowego w Magdeburgu, a później kapelana wojskowego 7 dywizji w Berlinie. Pomimo trudności, z jakimi się spotykał, zawsze wykazywał przychylność dla polskich inicjatyw narodowych, regularnie uczestnicząc w organizacjach polonijnych w Berlinie.
Działalność w Bydgoszczy
Po zgonie ks. Józefa Choraszewskiego, dotychczasowego proboszcza kościoła farnego w Bydgoszczy, ks. arcybiskup gnieźnieński Florian Stablewski poparł kandydaturę Markwarta na to miejsce. Pozbawiony sprzeciwu ze strony władz niemieckich, został on zatwierdzony w tej roli już 15 listopada 1899 r. Jako proboszcz nie tylko uczył religii w bydgoskim gimnazjum królewskim oraz gimnazjum realnym, lecz także opiekował się stowarzyszeniami religijnymi i charytatywnymi istniejącymi przy farze. Szczególną troską otaczał reaktywowane w 1892 r. Towarzystwo Robotników Polsko-Katolickich, które promowało patriotyzm i kulturę polską. W okresie, gdy Markwart był patronem tego Towarzystwa, organizacja przystąpiła do Związku Towarzystw Robotniczych w Poznaniu w 1904 roku.
Wobec wyzwań opieki duszpasterskiej nad rozległą i liczebną parafią bydgoską, Markwart zaangażował się w budowę kościoła Św. Trójcy. Również w 1906 roku zainicjował powstanie Nowofarnego cmentarza przy ulicy Artyleryjskiej, jako odpowiedź na problemy związane z zapełnieniem cmentarza Starofarnego. W 1904 roku został uhonorowany tytułem honorowego radcy duchownego przez arcybiskupa gnieźnieńskiego.
Jego posługa duszpasterska szła w parze z aktywną działalnością na rzecz narodowości polskiej w Bydgoszczy. W 1905 roku został członkiem Zarządu Towarzystwa Pomocy Naukowej im. K. Marcinkowskiego oraz organizacji „Straż”, która sprzeciwiała się polityce germanizacyjnej władz. Jego zaangażowanie w sprawy narodowe spotykało się z oporem ze strony niemieckich nacjonalistów. Fałszywie doniesiono władzom regencyjnym, że pragnął nauczać religii w języku polskim. Nacjonaliści domagali się odrębnej parafii, a Markwart zdecydowanie się im sprzeciwiał, domagając się pozostawienia go w Bydgoszczy, mimo że jego usunięcie było kilkakrotnie sugerowane (1904). Ostatecznie Markwart zmarł nagle, co zakończyło te żądania.
Ryszard Markwart zmarł 16 sierpnia 1906 roku w Świnoujściu, utopiony w Morzu Bałtyckim. Jego pogrzeb odbył się na cmentarzu Nowofarnym, z udziałem tłumów bydgoszczan, dla których był postacią znaczącą.
Po 1920 roku, dla uczczenia jego pamięci, jedną z ulic w Śródmieściu Bydgoszczy nazwano jego imieniem.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Krzysztof Popławski | Jacek Neumann | Jerzy Lewandowski (teolog) | Waldemar Starosta (biskup)Oceń: Ryszard Markwart